herb Gminy Dębe Wielkie
facebook

Wojna polsko-bolszewicka 1920

Zdjęcie drewnianego krzyża.Po zatrzymaniu rosyjskiego natarcia na Warszawę w połowie sierpnia 1920 r. z broniącej przedmościa warszawskiego 15 Dywizji Piechoty gen. Władysława Junga wydzielono grupę uderzeniową płk. Stanisława Wrzalińskiego wzmocnioną trzema pociągami pancernymi, pięcioma sekcjami czołgów i dziesięcioma samolotami. Grupa zgodnie z rozkazem uderzyła z Wesołej w kierunku Mińska Mazowieckiego. Działania prowadzone były w dużej mierze na terenie gminy Dębe Wielkie od Aleksandrówki przez Dębe Wielkie po Choszczówkę skąd, pod naporem polskiej artylerii i jednostek pancernych, aż za Mińsk Mazowiecki wycofała się Sowiecka 10 dywizja strzelców.

W Aleksandrówce naprzeciw wiaduktu kolejowego  stoi drewniany krzyż. Pierwotny stał w miejscu tymczasowego cmentarza żołnierzy  poległych podczas walk w Dębem Wielkim w sierpniu 1920 r.[1]

W 2012 r. stary spróchniały krzyż zastąpiony został nowym wraz z płytą upamiętniającą polskich żołnierzy. Został ufundowany przez mieszkańców Aleksandrówki wraz z sołtys Elżbietą Bober na czele. 12 sierpnia 2012 r. miała miejsce uroczystość poświęcenia i odsłonięcia ufundowanego krzyża i płyty. Na uroczystości obecni byli; Krzysztof Kalinowski – wójt gminy Dębe Wielkie, Marcin Nowak  – radny powiatu mińskiego, dębscy radni, proboszcz parafii w Dębem Wielkim – ks. Henryk Zaraś, lokalny historyk Jan Majszyk oraz liczni mieszkańcy sołectwa Aleksandrówka.

Uroczystość uświetniły występy młodych mieszkańców Aleksandrówki, którzy przy akompaniamencie akordeonu przypomnieli pieśni żołnierskie, jakie wówczas zagrzewały do boju. Chwila zadumy i refleksji nastąpiła podczas recytacji wiersza nieznanego autora w wykonaniu Magdy Wierzbickiej i Wojtka Nowaka – najmłodszych uczestników tej niezwykłej uroczystości.

Na płycie znajduje się następujący tekst:

PAMIĘCI ŻOŁNIERZY W.P. 15 DYWIZJI PIECHOTY POLEGŁYCH 17 SIERPNIA 1920 R.

ORAZ PAMIĘCI ŻOŁNIERZY Z ALEKSANDRÓWKI, WALCZĄCYCH ZA WOLNĄ POLSKĘ. 17 SIERPNIA 2012 R. SPOŁECZEŃSTWO ALEKSANDRÓWKI

[1] B. Kuć, J. Majszyk, Dębe Wielkie i okolice w sierpniu 1920 roku, Dębe Wielkie 2010, s. 22.