herb Gminy Dębe Wielkie
facebook

II wojna światowa 1944

Zdjęcie zabytkowego dworu w Olesinie.Około roku 1910 r.  lekarz Stanisław Leopold Lubliner zakupił wraz ks. Stanisławem Zarembą majątek w Olesinie Dużym koło Dębego Wielkiego. Byli współwłaścicielami majątku do roku 1913. W tym roku rozwiązali spółkę i założyli osobne księgi hipoteczne. W roku 1917 ks. Zaremba, odsprzedał swoją część senatorowi RP Janowi Zaglenicznemu (dziś istniejący dwór w Olesinie), który był dyrektorem Fabryki Cukru Brześć Kujawski. Folwark Olesin wówczas miał powierzchnię 188 morgów i 154 prętów kwadratowych (ok. 105 ha 543 m²).

Dobra Olesin Duży były własnością Jana i Eleonory Zaglenicznych do 1931 r. Małżonkowie, tytuł własności dóbr przepisali na swoją córkę Irenę Zagleniczną Maciejewiczową (Maciejewicz), zachowując sobie prawo dożywotniego użytkowania.

W 1941 r. Jolanta Maciejewicz wychodzi za mąż za Jerzego Gruhna rządcę folwarku Zofii Arkuszewskiej w Krubkach. Małżeństwo mieszka we dworze w Olesinie. Tak po latach wspomina ich drugi skoczek cichociemny, który skakał razem z Józefem Retingerem w nocy z 3 na 4 kwietnia 1944 r. na zrzutowisko „Zegar” w Olesinie, Tadeusz Chciuk ps. „Sulima” „Marek Celt”: „Ten pierwszy dla nas na polskiej ziemi dom – to był dwór w Olesinie Dużym, gmina Dębe Wielkie, powiat Mińsk Mazowiecki. Właściciele, młode małżeństwo: Jolanta i Jerzy Gruhnowie. Prawie pół wieku po dacie 4.4.44 otrzymałem piękny list od p. Jerzego  z Wrocławia. Odnalazł mnie dzięki lekturze „Białych Kurierów”, domyślił się, że autor to jego gość – zrzutek sprzed lat. Odtąd byłem z tym dzielnym człowiekiem w stałym kontakcie; pani Jolanta, niestety już od dawna nie żyje. Jerzy ożenił się powtórnie ze wspaniałą Polką, która wychowała mu dzieci z pierwszego małżeństwa i jest podporą całej rodziny. Olesin Duży komuniści rozparcelowali, „dwór się wali”, jak mi Jerzy pisał. Pradziad Jerzego, powstaniec z roku 1863, był stryjem Marii Curie-Skłodowskiej, dwukrotnej laureatki Nobla. Odnalezienie się nasze z Jerzym po tylu latach jest dla mnie ogromnym przeżyciem. Byłem we Wrocławiu gościem pp. Gruhnów w 1991 roku, ożyły wspomnienia. Niestety, Jerzy nie doczekał wydania tej książki; zmarł w 1994 roku”

Część majątku kupioną około 1910 r. przez Stanisława Lublinera nazwano Silvana. Eugenia Lublinerowa zamieszkała w Olesinie na stałe gdzie założyła szkołę. Była to szkoła z internatem, gdzie mieszkało kilkanaścioro dzieci mało zdolnych i niezamożnych, żeby nie powiedzieć – po prostu biednych. Utrzymanie majątku, szkoły i dzieci finansował Stanisław Lubliner, który był wziętym lekarzem laryngologiem. Dzieci kształcono metodą wprowadzoną w Polsce przez Eugenię Lublinerową i Dorotę Zylberową, polegającą na połączeniu prostej nauki szkolnej z nauką czynności manualnych. W szkole byli, więc zarówno nauczyciele jak rzemieślnicy, przygotowujący uczniów do wykonywania zawodu (kowal, ślusarz, cieśla).

Silvana istniała do 1928 r. po czym została sprzedana. Zakupiło ją Gimnazjum Towarzystwa im. J. Zamojskiego w Warszawie, gdzie założyło swoje osiedle szkolne. Zajmowało ono obszar 17 ha (w tym 7 lasu, 2 ha łąki, 4 ha roli, 1 ha ogrodów i 6 stawów) i prowadziło gospodarstwo wiejskie. Budynek przeznaczony był na pobyt 40-44 uczniów. Posiadał kanalizację i własną elektrownię, boiska o powierzchni 4800 m2 oraz strzelnicę i tor łuczniczy. Prowadzono tu również szkolenia z przysposobienia wojskowego, między innymi z musztry i strzelania.

Osiedle przeznaczone było tylko dla uczniów gimnazjum im. J. Zamojskiego.

Jan Zagleniczny ur. 4 marca 1866 w Wiązowej,– polski przemysłowiec, działacz społeczny, polityk, senator II kadencji w II Rzeczypospolitej.

Po ukończeniu gimnazjum w Kielcach rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim. Został z niego usunięty w 1883 za udział w akcji antyapuchtinowskiej. Ukończył następnie studia chemiczne za granicą. Osiadł później w Warszawie i podjął pracę w przemyśle cukrowniczym. Przebywał również na Ukrainie. Był członkiem Ligi Narodowej. Związany był z Narodową Demokracją. W 1906 zdobył mandat do Dumy Państwowej Imperium Rosyjskiego. Po wybuchu I wojny światowej zaangażował się w prace charytatywne, działając najpierw w Komitecie Obywatelskim m. Warszawy (1914–1915), a później zostając członkiem zarządu Rady Głównej Opiekuńczej (1916–1918). Był pracownikiem Komitetu Ofiary Narodowej Tymczasowej Rady Stanu. Od 2 stycznia do 27 lutego 1918 był ministrem przemysłu i handlu w rządzie Jana Kucharzewskiego.

Po I wojnie światowej nadal zajmował się przemysłem cukrowniczym, należąc w nim do najbardziej wpływowych osób, pełniąc m.in. funkcję prezesa Za­rządu Warszawskiego Towarzystwa Fabryk Cukru. W okresie II Rzeczypospolitej zaliczany był do wąskiego grona oligarchii finansowej. Po zamachu majowym przeszedł na pozycje sanacyjne. W 1928 został senatorem z listy BBWR z woj. łódzkiego.

Jan Zagleniczny zmarł 22 listopada 1931 w Warszawie, pochowany został na cmentarzu Powązkowskim.